Piękna, młoda królowa bez czterech palców, czyli o Królowej Węgier, która zrobiła "Wodę"!

Elżbiecie Łokietkównie, królewnie polskiej i węgierskiej zawdzięczamy wiele, w tym również osławioną "Wodę Królowej Węgier". Ale, jak to w historii bywa, nie wszystko złoto, co się świeci. Ela była stworzona do życia na dworze (królewskim, nie mylić z życiem na łonie natury!). Jak mogłaby nie, skoro zdarzyło jej się być córką Władysława I Łokietka i Jadwigi, latorośli Bolesia Pobożnego? Ojciec nie czuł się specjalnie pewnie na swoim tronie, toteż postanowił wydać córę za króla Węgier - Karola Roberta. Sojusze, sojusze - nie ma miejsca na miłość! W końcu Władzio bał się i zakonu krzyżackiego, i Jana Luksemburskiego, który mamrotał pod nosem, że tron Polski mu się należy i basta. Elżbieta wyszła za Karola i została jego trzecią z kolei żoną (z poprzednimi mu się jakoś niespecjalnie układało, wiecie...). 

Na węgierskim dworze było Elżbiecie całkiem dobrze, ucieszyła się więc, gdy na wakacje zajechał do niej w odwiedziny jej brat - dziewiętnastoletni Kazimierz. Przybył sam, żonę zostawił daleko za sobą, zatem nie było przeszkód by pohulać i korzystać w życia. Upatrzył sobie Kazik dwórkę

Zapinki z herbami Polski i Węgier, własność Eli

Elżbiety, piękną Klarę. Tak mocno jej zapragnął, tak bardzo chciał ją w swym łożu ujrzeć, że Elżbieta uknuła niecny plan, by bratu dopomóc zbałamucić niewinne dziewczę. Kazik udawał chorego, a Ela wraz z Klarą miały młodego panicza odwiedzić. Odwiedziły, ale Elżbieta bardzo szybko oddaliła się z sypialni brata, zostawiają Klarę na pastwę losu (i Kazia, rzecz jasna). Czy Kazio wziął Klarę po dobroci, czy był to gwałt? Można tylko spekulować, fakty jednak mówią, że ojciec dziewczyny, gdy tylko dowiedział się o bezeceństwach na dworze królewskim, zapałał słusznym gniewem. Porwał miecz i ruszył na spotkanie z Elą i Karolem. Tak się złożyło, że królewska para akuratnie biesiadowała. Jak tylko ojciec Klary wparował do sali, król Węgier schował się pod stołem i przerażony obserwował zajście. Ela była odważniejsza, postanowiła osłaniać męża. Cóż, ojciec Klary nie ma skrupułów - Karolek schowany pod stołem wychodzi z potyczki niemal bez szwanku (jedyną "pamiątką" była mu tylko zraniona ręka), natomiast Elżbieta traci cztery palce. Od tego czasu zaczęto nazywać ją Królową Kikutą.

Jak łatwo się domyślić, królewska para nie mogła puścić takiego afrontu płazem. Toż to obraza majestatu, usiłowanie morderstwa, a więc i zdrada stanu! Ojciec Klary został porąbany na małe kawałeczki przez rycerzy, zaś głowę umieszczono na bramie wjazdowej. Jego synowie, nim umrą - muszą jeszcze przetrwać tortury: wleką ich końmi po ulicach, a zmaltretowane w ten sposób ciała rzucają psom na pożarcie. W najgorszej sytuacji jednak była Klara - z rozkazu króla obcięli jej nos, wargi i palce. Na domiar złego wtrącono ją do klatki i wożono po wsiach i miasteczkach. Budziła ciekawość i grozę, lud widział bowiem co dzieje się z tymi, którzy próbują załatwić parę królewską. Potem Klara musiała umrzeć. Nim jednak pozwolono jej skonać, była zobowiązana publicznie ogłosić, że kara za działania jej ojca była słuszna. Tak się kończy żywot tych, którzy zadzierają z władcami!

1. Larendogra, czyli słówko o "Wodzie Królowej Węgier"

Ela, mimo że straciła cztery palce i pokazała swe krwawe, przepełnione poczuciem krzywdy i chęcią zemsty oblicze - wciąż rzeczone oblicze miała zadziwiająco młode. No i była królową, a królowe mają to do siebie, że zazwyczaj muszę dobrze się prezentować. W końcu są królowymi, prawda? Nie inaczej było z naszą Elą.

Wyobraźcie sobie średniowiecze - czasy bez koncernów farmaceutycznych i drogerii. A o skórę jakoś trzeba dbać, podobnież i o zdrowie. Mówi się, że to Elżbieta wymyśliła larendogrę - nalewkę spirytusową na bazie ziół. Pierwsze skrzypce gra w niej rozmaryn, zaraz po nim: lawenda. To dwa główne składniki tej mikstury, która - jak wieść niesie - przyczyniła się nadzwyczaj młodego wyglądu królowej. Ponoć wyglądała 20-30 lat młodziej, niż miała naprawdę. Ponadto spędziła 59 lat na tronie, co jest wynikiem całkiem zacnym, nie uważacie? Dożyła sędziwego wieku (75 lat!), co w tamtych czasach uchodziło za cud (lub wynik czarnoksięskich sztuczek!). Powiada się, że to wszystko dzięki tej niesamowitej "węgierskiej wodzie".

By przyrządzić Larendogrę sprowadzano spirytus prosto z Konstantynopola. Dlaczego? Ano dlatego, że ponoć tylko tenże był jakościowo dobry, w dodatku można powiedzieć, że było mu niezwykle blisko do bycia czystym spirytusem! Istnieje całe mnóstwo podań, jakoby zamiast lawendy używano tymianku, gałki muszkatołowej, a nawet drzewa sandałowego. Niektórzy twierdzą, że li i tylko "woda" bazowała na spirolu i rozmarynie. Co człek, to inne zdanie.

2. Woda Królowej Węgier robiona we własnej alkowie

Lubię słowo "alkowa", więc... Osobiście robiłam swoją wodę we własnej alkowie. Taaak. Jak to wszystko wygląda? Co trzeba sobie ogarnąć przed przystąpieniem do sporządzania eliksiru młodości Eli Łokietkówny?

Jak widzimy - bazuję na najpowszechniejszym przepisie: rozmaryn i lawenda. Bardzo, bardzo chciałam zrobić tę naleweczkę ze świeżych ziół, ale to jeszcze nie czas na lawendę, a rozmaryn mi się zbuntował i dokonał żywota na balkonie (mogłam mieć swój udział w jego uśmierceniu...). Nie brałam też spirolu, bo trochę mnie on przeraża. Wzięłam wódeczkę, 40% to i tak sporo, jak na moje oko. A rozmaryn i lawendę miałam suszoną.

Ziółka wsypać do słoika i zalać wódeczką. Pozostawić na 2-3 tygodnie w ciemnym i ciepłym miejscu.

Potem przepuścić przez gazę i używać, rozcieńczając z wodą w stosunku 1:1. Tadam!

2. Woda Królowej Węgier - wersja zmodyfikowana

L'eau de la reine d'Hongrie, inaczej zwaną Aqua Reginae Hungaricae możemy sobie zmodyfikować w zależności od potrzeb. Mam skórę tłustą i skłonną do błysku, dlatego też do podstawy (lawenda i rozmaryn) dodałam inne zioła, które służą takiemu typowi cery.

A wygląda to tak:

Ogólnie rzecz ujmując rozmaryn (którego mamy w Wodzie Królowej Węgier najwięcej) działa ujędrniająco, przeciwzmarszczkowo, antybakteryjnie i stymulująco, jeśli chodzi o krążenie. Lawenda odżywia skórę, poprawia ukrwienie skóry, dezyfekuje, odmładza i wygładza. Do zmodyfikowanej wersji dodałam jeszcze:

• liście laurowe (usprawniają krążenie krwi, zapobiegają namnażaniu się bakterii, usuwają niedoskonałości skóry i chronią przed oznakami starzenia), 
• skrzyp polny (uelastycznia skórę, wspomaga gojenie się ranek, regeneruje i odżywia cerę),
• szyszki chmielu (opóźniają proces starzenia się skóry i dobrze oczyszczają z brudu), 
• a także miętę (reguluje wydzielanie sebum, odświeża i wygładza).

No cóż, zobaczymy co z tego będzie! Byłoby miło, gdyby woda posłużyła mi dobrze w roli toniku :).

3. Chlapnij sobie naleweczki!

Woda Królowej Węgier była też perfumem, ale czy dzisiaj chcemy tak pachnieć? Woda wonieje alkoholem i ziołami, ale... co kto lubi! Niemniej jednak Larendogrę możemy sobie też chlapnąć! 30 kropel rozpuszczamy w kieliszku wody i raz, maksymalnie dwa razy dziennie raczymy się ową naleweczką. W ten sposób "działamy" i od wewnątrz, i od zewnątrz. Kompleksowo, można rzec!

A Wy robiłyście Wodę Królowej Węgier? Macie w planach? :)



Bibliografia:
S. A. Sroka, Elżbieta, (w:) Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1999. 
J. Besala, Małżeństwa królewskie - Piastowie
dr H. Różański, Rozmaryn lekarski
dr H. Różański, Kwiat lawendy - Flos Lavandulae